“Hatalarından öğrenen süper-insan robot el”

Modern robotlar, bombaları etkisiz hale getirmekten araba üretimine kadar farklı ve tehlikeli olabilecek bir çok işi yapabiliyorlar. Ancak yine de bazı belirli işlerde eksik kalabiliyorlar; mesela günlük ev işi listesini çıkaramıyorlar veya kendi kendilerine ek bir beceri elde edemiyorlar.

Washington üniversitesinde üç araştırmacının üzerinde çalıştığı yeni bir robot el zamanla yeni becerileri herhangi bir insan desteği olmadan “öğrenebiliyor”. “Becerikli İşleme Sistemi” (Adroit manipulation system) ismini verdikleri bu çalışmayı Stockholm’deki Uluslararası Robotik ve Otomasyon Konferansında (ICRA2016) sundular.

Rosie
Rosie

İsmini verdikleri bu “Becerikli İşleme Sistem” dünyayı önceden çizgi filmleriyle tanıdığımız Jetgiller’deki becerikli temizlikçi Rosie’ye bir adım daha yaklaştırmış oldu. İnsan vücudundan daha işlevsel ve insan zekası gibi öğrenen bir yazılım olan “beyin” ile kontrol ediliyor. Araştırmacılar ürünün robotik alanında farklı karmaşık işlemlerin yapıldığı sanayide ve sektörlerde – uzay keşif çalışmalarından, sağlık otomasyonlarına kadar – geniş uygulama potansiyeline sahip olduğunu belirtiyor.

Araştırmacılardan Vikash KUMAR çubuğun tutulması, bir tüpün çevrilmesi veya bir bloğun döndürülmesi gibi ince-motor hareketleri olan robotik alanındaki büyük problemler üzerinde çalıştıklarını; “Bir dizi işlem listesi yapılandırmanın tek işlemli bir robot hareketine göre daha karmaşık olduğunu” belirtti.
Şu anda Seattle’daki UW Hareket Kontrol Laboratuvarında (UW’s Movement Control Lab) Kumar ve ekibi, genel işlemleri yapabilen ve çevresine uyum sağlayabilen bir robot üzerinde yoğunlaşmışlar. Kumar’ın yayınlandığı bir Youtube videosunda sadece birkaç deneme ve hatadan sonra içi kahve tanesi dolu bir tüpü nasıl döndürmeyi başardığı gözlenebiliyor.

Robot el önce tüpü yavaşça hareket ettiriyor. Bir sonraki denemesinde işaret parmağı ve orta parmaklarıyla biraz daha sıkı tutuyor ve tüpü döndürmeyi başarıyor. Robot el takip eden birkaç hareketi daha devam ettiriyor ve sonunda insan desteği olmadan döndürme işlemini tamamlıyor.

Kumar ve Emanuel donanımı yapmaya başladılar. Süper-insan hızındaki parmak hareketlerine sahip dünyanın en gelişmişlerinden biri olan “özel beş parmaklı robot el” üzerinde 2,5 yıl çalıştılar.

Herhangi bir ek programlama yapılmadan önceki denemelerindeki verileri kullanarak mekanik-öğrenme algoritmasını Sergey Levine geliştirdi.

“Robot el hata yaptığında, bu veriyi alıyor, algılıyor ve işlemi başarıyla tamamlayabilek için nasıl değiştirmesi gerektiğini öğreniyor”, “Tekrar ediyor, biraz daha iyisini yapıyor ve “Tamam, gelişiyor, fakat yine hata yaptım. Sonraki sefer parmağı biraz daha hareket etmeme izin ver” diye düşünüyor el” diyor Kumar.

Bu işlem robot işlemi olması gerektiği gibi yapıncaya kadar devam ediyor.

“Bizim için zor olan işler -rakamları çarpmak veya satranç oynamak- makineler için çok da zor değil” diyor Levine. “Beynimiz vücudumuzu kontrol edebilmek için son derece güzel biçimde tasarlanmış; makinelerin bunu yapması çok zor.”
egitimteknolojileri_blog_robotel

Genellikle robotların dışarıdan bir obje ile teması kontrol etmesi zor olsa da robot el’in insan tarafından dokunularak yapılan bir etkileşimi veya bir tüpten hava üflenmesini algılayabiliyor.

“Bu öğrenme için son derece önemli bir adım çünkü algoritmalar genelde ortaktır” diyor Levine. “Yeni yazılım yazmak veya yeni bir robot yapmak için yıllar harcamanıza gerek yok, bu da farklı endüstriler açısından önemli ekonomik bir yaklaşım.”

Kumar, bu “Becerikli” sistemin (Adroit system) bir deney olduğunu, çok da düşük maliyetli olmadığını, projenin var olan başka bir robotun (Shadow Dexterous Hand) parçaları da dahil olmak üzere yaklaşık 300.000$ olduğunu belirtti. Ayrıca projeye 235 ek özellikle sensör, nömatik tendonlar ve dış kamera daha eklediler. Araştırmacılar sistemin bu kadar tutmayacağını belirttiler.

Bu üçlü araştırmacı ekip tehlikeli olabilecek farklı sektörlerde (denizcilik, uzay, acil müdahale keşifleri), yaşlılara sağlık hizmetlerinin ulaştırılması, patlayıcı imhası gibi alanlarda geleceğe yönelik uygulamaları hayal ettiklerini belirttiler.

Ancak bu üç araştırmacı da bir çeşit robot uşağın beklentisinden heyecan duyuyorlar. Kendi repertuarını artırarak geliştiren farklı dizi-işlemlerini oluşturabilen bir robot hayali.

“Tost yapan bir robotun varsa, o tost makinesi gibi bir cihazdır”. “Bir makineden çok şey yapmasını isteyebiliriz” diyor Todorov.

Kumar diyor ki; “Bunu isteyebilmek için müşteri-dostu robotların bilinçli güvenlik ölçümlere ayrıca şu anki durumla ve gelecekteki işlemleri yapabilme becerilerini nasıl etkileyeceği ile ilgili uzun süreli bir anlayışa ihtiyacı olacak.”

Ancak “bundan çok uzaktayız” diyerek ekliyor ve gelecek birkaç yıl içinde Alfred ve Jeeves’lerden oluşan robotik bir dünya hayaline karşı da uyarıyor.

“İnsanlar heyecanlanıyor ve böyle bir gelecekten ne kadar uzakta olduğumuz hakkında hata yapıyorlar. Bu aslında uzun bir sürecin ilk adımları. Ama heyecan verici bir adım.” diyor Kumar.

 

Kaynak: “The superhuman robot hand that learns from its mistakes” ,CNN-Technology – @CNNMoney

Yazısından yorumlanarak çevrilmiştir.

By Bora Sinç

Eğitim Teknolojileri danışmanı EdTech Education Technology Eğitim Yönetimi