Eğitim TeknolojileriWeb Tabanlı Öğretim : Temel Öğeleri ve Amacı

Web Tabanlı Öğretim (WTÖ) en basit açıklamasıyla öğretimde internet (web) teknolojilerinin işe koşulmasıdır denilebilir. William Horton’a göre WTÖ; ne amaçla olursa olsun bir insanın eğitim sürecinde web teknolojileri uygulamalarını göz önünde bulundurmaktır. Bu tanımda dikkate alınması gereken kelimeler “amaç” ve “dikkate almak”; WTÖ’in öğrenim kavramı içermeyen sadece basit bir web sitesi olmadığını vurgulamaktadır. İkinci önemli noktada “öğretim süreci” yerine “eğitim süreci” kelimesinin kullanılmasında yatmaktadır. Bunun nedeni de artık ikisi arasında kesin farklılıkların neredeyse kalmamasındandır denilebilir (Horton, 2000).

WTÖ, bilgisayar destekli öğretim’in www (World Wide Web), internet ve intranet metodolojileri ve teknolojileriyle, uzaktan eğitimin yenilikçi yaklaşımına dönüşümü olduğu belirtilmektedir. WTÖ her konudaki “canlı” (live) içeriğin, mümkün olduğunca aynı anda, bireysel-yönelimli ve bireysel-yönetimli öğretim yapısı çerçevesinde iletilmesidir. Bu anlamda dünyanın heryerinde insanların istedikleri zaman ve yerde eğitim alabilmek için kullanabileceği ideal bir araç olduğu söylenebilir. Bilgisayar ve ağ teknolojilerindeki gelişmeler, bant genişliklerindeki artışlar, web tarayıcılarının 3 Boyutlu (3-D) sanal gerçekliği, animasyonlar, etkileşimleri, sanal sohbetleri, tele konferansları, gerçek-zamanlı ses ve görüntü alış-verişini desteklemeleri ile WTÖ kendine geniş kapsamlı bir kullanım alanı bulmuştur ( http://www.webbasedtraining.com/trends_technologies.aspx ).

Khan ( http://www.webbasedtraining.com/trends_technologies.aspx , 2004; Khan,1997), WTÖ kavramını şu şekilde tanımlamaktadır : “…öğrenmenin desteklendiği ve anlamlı bir öğrenim ortamı yaratmak amacıyla www kaynaklarının kullanıldığı hipermetin tabanlı öğretim programıdır.”

Relam ve Gilliami’ye göre ( http://www.webbasedtraining.com/trends_technologies.aspx , 2004; Relam ve Gilliami,1997) WTÖ; www kaynaklarından yararlanılarak oluşturmacı ve işbirlikli öğrenim ortamı dahilinde bilişsel yönelimli eğitim stratejileri ile oluşturulan bir uygulama repertuarıdır.

Clark’a göre (1996) WTÖ; Web tarayıcısında görüntülenen, özel veya genel bilgisayar ağları veya internet üzerinden yayınlanan bireyselleştirilmiş öğretimdir. WTÖ; bilgisayar destekli öğretim’in internet’ten yüklenen biçimi değildir. WTÖ, istenildiğinde kullanılmak ve ağ üzerinden istenildiğinde erişilmek üzere bir sunucuda saklanır. Sürekli ve çok sık biçimde güncellenir (Henke).

Henke’ye göre eğitim alanında ortaya çıkan WTÖ, aslında internet’in gittikçe artan kullanım alanlarından da biri olduğu söylenebilir. Geniş bir kullanım alanına yayılmasının olası nedenleri şunlardır :

Bilgisayar tabanlı öğretim, canlı yayınlar, video kasetler gibi araçlarla karşılaştırıldığında uzaktan eğitim ihtiyacını daha ekonomik (kabul edilebilir ve ucuz kaynaklar) karşılamaktadır (Henke; Relan ve Gillani, 1997; Santi, 1997).
Evinden ve işyerinden derse katılmayı tercih eden veya şartları böyle olmasını gerektirdiği durumlarda elverişlidir (Henke; Bannan ve Milheim, 1997).

Bilgisayar destekli eğitimde olduğu gibi ayrı ayrı rapor mekanizmaları yerine içerik kontrolünü, sunum ortamını ve işleyiş ile ilgili detayları tek bir pakette toplamaktadır (Henke; McManus, 1996).

Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan araştırma sonuçlarına göre (http://support.blackboard.net/components/Benefits_of_Online_Learning.doc); Amerika Birleşik Devletlerindeki üniversite ve kolejlerin yarıya yakını çevrim-içi eğitim sunmaktadır. Bilgisayarlı Kampüs Projesi’ne (Campus Computing Project) göre yüksek öğrenim seviyesindeki okulların %44’ü halen elektronik posta (e-posta) kullanmaktadır. Yine aynı tarz okulların %33’ü interneti, %23’ü de Web’i dersin bir parçası olarak kullanmaktadır. 2007 itibariyle tüm üniversite ve kolej öğrencilerinin yarısı bazı derslerini uzaktan öğretim teknolojileri yöntemiyle alacakları öngörülmektedir (Kascus, 1997).

 

Web Tabanlı Öğretimin Amacı

Horton’a göre (2000, s23) WTÖ yeni bir oluşum olmasına rağmen eğitim tasarımcıları tarafından kullanılmakta olan geleneksel yöntem tabanlı uygulamaları WTÖ sistemine uyarlamakta oldukça istekli oldukları görülmektedir. Etkin eğitim tasarımı ile oluşturulmuş WTÖ uygulamalarının, klasik sınıf ortamından veya disket/CD tabanlı BDÖ uygulamalarına göre daha iyi bir öğrenim tecrübesi sağladığı söylenebilir. WTÖ’de öğrenciler aktif olarak dersin katılımcısı ve yöneticisidirler. Hangi dersi, ne kadar sürede ve hangi seviyede alınacağına öğrenci kendisi karar vermektedir. Öğrenciler sadece pasif bir dinleyici değil, düşünen ve karşılık veren aktif katılımcılardır. Böylece kendi gelişimlerini kontrol edebilme ve izleyebilme şansına da sahip olabilmektedirler.

WTÖ, öğrencilerin geniş kapsamlı güncel bilgilere anında ulaşabilme fırsatı vermektedir. Benzer konularda proje geliştiren farklı ülkelerdeki öğrenciler birbirleriyle keşfettikleri bilgileri paylaşabilir, araştırabilir, ortak başka projeler geliştirebilirler. Gerçek dünyadaki bilgilerle öğrencilerin teorik olarak öğrendikleri bilgiler özdeşleştirilebilir, böylece öğrencilerin üzerinde çalıştıkları konuyla ilgili daha gerçekçi sonuçlara ulaşması sağlanabilir. Aynı zamanda teorik bilgilerin de farklı açılardan yorumlanabilmesi ve daha derinlemesine incelenebilmesi fırsatı yaratılmış olur.

Bilimsel tartışma yapmak, soruları araştırmak veya problem çözmek amacıyla web teknolojilerini kullanan öğrencilerin, kritik kavramları algılama, problem çözme becerileri ve yaratıcılıkları da gelişmektedir (Horton, 2000;Baron ve Goldman, 1994). Düşünceler daha net ifade edildiğinden öğrenme bağlamında gelişim belirginleşmektedir. WTÖ öğrencileri bir e-posta grubunda, haber panolarında veya tartışma gruplarında karşılaştıkları soruları cevaplamadan önce konu üzerinde daha derin düşünme fırsatı bulmaktadırlar. Bazı araştırma bulgularına göre öğrencilerin yazmadan veya konuşmadan önce düşünebilmek için zaman ayırdıklarında daha iyi öğrendikleri belirtilmiştir (Horton, 2000, s.23).

WTÖ işbirlikli öğrenmeyi desteklemektedir (Horton, 2000; Baron ve Goldman, 1994). Horton’a göre (2000, s.23) böylece öğrenciler tartışabilmekte, fikir alış verişinde bulunabilmekte ve farklı alanlardan, şehirlerden hatta ülkelerden kişilerle beyin fırtınası uygulamalarına katılabilmektedirler. Öğrenme’nin bir parçası da soruları cevaplayabilecek veri kaynaklarını tanımlayabilmektir. Kütüphaneler bunlara en güzel örneklerdendir. Öğrenci kütüphanelerde çok geniş veri kaynaklarına erişebilmektedir. Kütüphanelere gitmeye fırsat bulunamadığı zamanlarda web teknolojileri, bu geniş kaynağa internet üzerinden de ulaşabilme olanağı vermektedir.

© Sinç, Bora : “Uzaktan Öğretim Yöntemiyle ilköğretim Öğretmenlerinin Hizmet-İçi Eğitimi”, Y.L. Tezi, M.Ü., 2004

By Bora Sinç

Eğitim Teknolojileri danışmanı EdTech Education Technology Eğitim Yönetimi